Op zoek naar je oorsprong: migratieroutes en haplogroepen
Nieuwsgierig naar je oorsprong? Wil je weten waar je grootouders vandaan komen? Wil je inzicht in je raciale en etnische afkomst? Waarschijnlijk weet je dat dat je DNA wordt doorgegeven van generatie op generatie. Dit DNA bevat heel veel informatie. Het van generatie op generatie doorgeven van DNA maakt het mogelijk om op zoek te gaan naar het antwoord op een aantal vragen:
- Waar kwamen je verre voorvaders vandaan?
- Welke migratieroutes namen je verre voorouders?
- Met welke bevolkingsgroep op aarde komt je DNA het meest overeen?
Iedereen, dus ook jij, behoort tot een bepaalde haplogroep. Bevolkingsgroepen met een DNA dat sterk overeenkomt behoren tot dezelfde haplogroep. De haplogroep maakt het dus mogelijk om te bepalen waar je oorsprong ligt. De drie zojuist gestelde vragen kunnen worden beantwoord.
SNP-mutatie en haplogroep
Het DNA van het Y-chromosoom wordt onveranderd doorgegeven van vader op zoon. Het mitochondrion wordt onveranderd doorgegeven van een moeder op haar zomen en dochters. Dit verloopt niet altijd goed. Er kunnen tijdens de vele replicaties van het DNA foutjes of mutaties optreden. Dankzij gevorderde analytische technieken kunnen deze mutaties opgespoord en geïdentificeerd worden. Stel een voorouder heeft als DNA ACGTCT. Na een SNP-mutatie wordt dat ACGTTT. Er is dus een van de basen (de C) vervangen door een van de andere basen (in dit voorbeeld zijn de drie andere basen AGT. De C is in dit voorbeeld vervangen door de T).
Hoe worden SMP-mutaties aangegeven? Met een code. Zo’n 200.000 jaar geleden ontstond in de zogenaamde African Adam in Oost Afrika een M91 SNP-mutatie. Deze oudst bekende mutatie komt alleen voor bij deze groep. Een groep met dezelfde SNP-mutatie wordt een haplogroep genoemd. De groep met deze mutatie is haplogroep 61. Tegenwoordig vinden we deze nog steeds bestaande groep bij onder andere de Ethiopische joden en bij de Bosjesmannen.
Haplogroepen en migratieroutes
Er kunnen diverse haplogroepen worden onderscheiden van A t/m T Deze groepen zijn weer onderverdeeld in subgroepen. Er bestaan dus enkele tientallen verschillende haplogroepen. Iedere groep heeft een gemeenschappelijke stamvader De verschillende groepen maken het voor wetenschappers mogelijk om de verspreiding van de mensen over de aarde in beeld te brengen. De wetenschappers ontdekten diverse migratiestromen:
- Er zijn haplogroepen via het Midden-Oosten naar de Balkan getrokken. Vanaf hier trokken ze naar Scandinavië.
- Andere haplogroepen vertrokken vanaf Jemen. Via de Aziatische kusten kwamen ze helemaal in Australië terecht.
- Er waren ook haplogroepen die vanuit het Midden-Oosten naar centraal Azië vertrokken. Vandaaruit trokken ze verder naar Siberië en Amerika.
- Andere haplogroepen trokken langs de kusten van de Middellandse Zee. Ze gingen Europa bevolken.
De afkomst van de Nederlanders
Wetenschappers zijn ook iets te weten gekomen over de afkomst van de Nederlanders. R1b is de haplogroep van ongeveer de helft van alle Nederlanders, terwijl 30 procent van de Nederlanders haplogroep I heeft. De rest behoort tot een van de zeven andere groepen die wetenschappers hebben gevonden tijdens hun onderzoek naar onze herkomst.
Hoe zijn de R1b-Nederlanders in ons land terechtgekomen?
Hoogstwaarschijnlijk zijn ze vertrokken vanuit Spanje/ Portugal (het Iberisch schiereiland).
Hoe zijn de I-Nederlanders in ons land terechtgekomen?
Vanuit Scandinavië (Noormannen of Friezen?).
Ons DNA is dus vaak afkomstig uit Spanje of uit Scandinavië.
Kaart met migratie routes
(klik om te vergroten)
